“İlim hakikate ulaşmaya kesinlikle engel değildir. Ancak, ilimle gururlanılmadığı müddetçe.”
– İbnü’l-Arabî

Bilgi, insanoğlunun en büyük hazinelerinden biridir. Ancak bu hazine, doğru kullanılmadığında insanın hem bireysel hem de toplumsal seviyede yanılsamalarına yol açabilir. İbnü’l-Arabî’nin bu sözü, ilmin hakikate giden yolda bir araç olduğunu, ancak insan bu araçla gururlanır ve onu kibir kaynağına dönüştürürse, gerçekten uzaklaşacağını vurgular.

Panlectic felsefede de bilgi, bir amacın değil, hakikati anlamaya yönelik bir aracın parçasıdır. Bilgi, ancak onu nasıl kullandığımıza bağlı olarak bizi ileriye taşıyan bir gücün temsilcisi olabilir. Bunu, bir nehirde yol alan bir kayığı düşünerek anlayabiliriz: Kayığı ileriye iten akıntı, ilimdir; ancak kayığı kullanma becerisi olmadan, akıntıya kapılmak da mümkündür. İşte burada tevazu devreye girer. Bilgi, sahibini kibir yerine meraka ve gerçek arayışa yöneltmelidir.

Stoacı felsefenin erdem anlayışı, Panlectic felsefenin Mutlak Gücün rehberliğine verdiği önemle birleştirildiğinde, ilmin doğru kullanımıyla ilgili bir dengenin kurulması gerektiği ortaya çıkar. Çünkü öğrendiğimiz her şey, bizi gerçekten ne kadar az bildiğimizi fark etmeye yaklaştırmalıdır. Aksi halde, bilgi kendini kutsayan bir put haline gelir ve hakikate giden yol, egonun gölgesiyle kapanır.

İnsan, bildiğini sanarak kaybolabilir mi? Evet. Bilginin nehir yatağı gibi akıp giden bir yapısı vardır. Onun içinde yüzen bir damla olduğumuzun farkında olmadığmız sürece, hakikati yakaladığımız yanılsamasına kapılırız. Oysa Mutlak Gücün bahşettiği en değerli hediyelerden biri, ilhamla mantığın birlikte hareket edebilmesi ve insanın büyük resmi görme yeteneğidir.

Sonuç olarak, bilgiye ulaşmak bir hedef değil, bir süreçtir. İbnü’l-Arabî’nin de belirttiği gibi, ilim ancak gururla lekelenmediğinde hakikate yaklaştırır. Panlectic felsefeye göre de bilgi, Mutlak Gücün bahşettiği bir araç olup, kibre kapılanların elinde bir yanılsama perdesine dönüşebilir. Gerçek felsefi arayış, bilginin kendisini sorgulamakla ve onu, daha büyük bir hikayenin parçası olarak değerlendirmekle başlar.