Felsefe Düşünürleri Kaynak Rehberi
Bu sayfa, farklı dönemlerden filozofları kısa açıklamalar ve güvenilir kaynaklarla sunar. Soldaki menüden istediğiniz döneme hızlıca geçiş yapabilirsiniz.
Antik Çağ Filozofları
Anaksimandros
Apeiron kavramıyla kozmolojinin erken öncülerinden.
Kaynak
Herakleitos
Değişim felsefesi ve “aynı ırmakta iki kez yıkanılmaz” öğretisiyle tanınır.
Kaynak
Empedokles
Dört öğe kuramı ve sevgi-nefret ilkesiyle bilinir.
Kaynak
Pisagor
Matematiksel düzen ve sayı öğretisiyle ünlüdür.
Kaynak
Platon
İdealar kuramı ve Mağara Alegorisiyle Batı felsefesinin kurucularından.
Kaynak
Aristoteles
Etik, mantık ve politika üzerine sistematik çalışmalar yaptı.
Kaynak
Sokrates
Sorgulama yöntemiyle bilinir; “Sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmez.”
Kaynak
Epikuros
Haz ve dinginlik üzerine kurulu Epikürcü felsefenin kurucusu.
Kaynak
Marcus Aurelius
Stoacı Roma imparatoru; “Meditasyonlar” eseriyle bilinir.
Kaynak
Plotinos
Yeni Platonculuğun öncüsü; “Bir” kavramını geliştirdi.
Kaynak
Orta Çağ Filozofları
Augustinus (Hippo)
Hıristiyan felsefesinin kurucu isimlerinden; “İtiraflar”ıyla ünlüdür.
Kaynak
Anselm
Ontolojik Tanrı kanıtı ve “Anlamak için inanıyorum” sözüyle bilinir.
Kaynak
Boethius
“Felsefenin Tesellisi” ile bilinen skolastik dönemin öncülerinden.
Kaynak
Thomas Aquinas
İnanç ile aklı uzlaştırmaya çalışan büyük skolastik düşünür.
Kaynak
İbn Sina (Avicenna)
İslam felsefesinin en büyük isimlerinden; metafizik ve tıp alanında öncü.
Kaynak
Ockham’lı William
“Ockham’ın Usturası” ilkesiyle tanınır.
Kaynak
Modern Felsefe (17.–19. yy)
René Descartes
“Cogito, ergo sum” sözüyle modern felsefenin kurucusu kabul edilir.
Kaynak
Baruch Spinoza
Panteist metafiziğiyle rasyonalist geleneğin en önemli temsilcilerindendir.
Kaynak
Gottfried Wilhelm Leibniz
Monadlardaki düzen ve “mümkün dünyaların en iyisi” öğretisiyle tanınır.
Kaynak
John Locke
“Zihin boş bir levhadır” görüşüyle modern empirizmin öncüsüdür.
Kaynak
David Hume
Deneyci yaklaşımı ve nedensellik eleştirisiyle Aydınlanma’nın en keskin isimlerindendir.
Kaynak
Immanuel Kant
Saf Aklın Eleştirisi ile modern felsefeye “kritik felsefe” yönünü kazandırdı.
Kaynak
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Diyalektik yöntemiyle tarih ve tin felsefesine damga vurdu.
Kaynak
Arthur Schopenhauer
“İrade” kavramıyla pesimist bir varlık anlayışı geliştirdi.
Kaynak
Friedrich Nietzsche
“Tanrı öldü” sözü ve değerlerin yeniden değerlendirilmesiyle modernliği sarstı.
Kaynak
John Stuart Mill
Özgürlük, faydacılık ve liberal siyaset düşüncesinde temel figürdür.
Kaynak
Çağdaş Felsefe (20. yy)
Martin Heidegger
“Varlık” sorusunu merkeze alarak fenomenoloji ve ontolojiyi yeniden tanımladı.
Kaynak
Jean-Paul Sartre
Varoluşçuluğun öncülerinden; “İnsan özgürlüğe mahkûmdur.” sözüyle tanınır.
Kaynak
Simone de Beauvoir
Varoluşçuluk ve feminist felsefeyi birleştiren düşünür; “İkinci Cins” eseriyle bilinir.
Kaynak
Hannah Arendt
Totalitarizm eleştirileri ve “Kötülüğün Sıradanlığı” kavramıyla ünlüdür.
Kaynak
Hans-Georg Gadamer
Hermeneutikte “ufukların kaynaşması” kavramıyla tanınır.
Kaynak
Emmanuel Levinas
Yüz-yüze ilişkiyi etiğin temeline koyan çağdaş düşünür.
Kaynak
Maurice Merleau-Ponty
Fenomenoloji ve beden felsefesiyle çağdaş düşünceye katkı sundu.
Kaynak
Ludwig Wittgenstein
Dil oyunları ve anlamın sınırları üzerine çalışmalarıyla 20. yüzyıl felsefesini dönüştürdü.
Kaynak
Bertrand Russell
Analitik felsefenin kurucularından; mantık ve matematik felsefesiyle bilinir.
Kaynak
Karl Popper
Yanlışlanabilirlik ölçütüyle bilim felsefesine yön verdi.
Kaynak
Jürgen Habermas
İletişimsel eylem kuramı ve kamusal alan çalışmalarıyla ünlüdür.
Kaynak
Eleştirel Teori & Postkolonyal Düşünce
Max Horkheimer
Frankfurt Okulu’nun kurucularından; aklın araçsallaşmasını eleştirdi.
Kaynak
Theodor Adorno
“Yanlış bir yaşam, doğru yaşanamaz” sözüyle eleştirel teorinin önde geleni.
Kaynak
Herbert Marcuse
“Tek boyutlu insan” kavramıyla modern toplum eleştirisini derinleştirdi.
Kaynak
Jean Baudrillard
Simülasyon ve hipergerçeklik kavramlarıyla postmodern düşünceyi şekillendirdi.
Kaynak
Gilles Deleuze
Kavram yaratımını felsefenin özü olarak gördü; Guattari ile çalışmaları meşhurdur.
Kaynak
Jacques Derrida
“Metin dışında hiçbir şey yoktur” diyerek yapısöküm felsefesini kurdu.
Kaynak
Slavoj Žižek
Psikanaliz, ideoloji ve kültür analizlerini birleştiren çağdaş düşünür.
Kaynak
Achille Mbembe
“Nekropolitika” kavramıyla postkolonyal düşüncenin öncülerindendir.
Kaynak
Gayatri Chakravorty Spivak
“Alt sınıf konuşabilir mi?” makalesiyle postkolonyal teoride çığır açtı.
Kaynak
bell hooks
Sevgi, adalet ve feminist teori üzerine etkili çalışmalarıyla tanınır.
Kaynak
Donna Haraway
“Siborg Manifestosu” ile teknoloji ve toplumsal cinsiyet teorisini buluşturdu.
Kaynak
Bruno Latour
“Modern hiçbir zaman var olmadı” diyerek bilim-sosyal teori ilişkisini tartıştı.
Kaynak
Sylvia Wynter
Kolonyal insan tanımlarını eleştirerek yeni beşeri bilim anlayışı önerdi.
Kaynak
Giorgio Agamben
“İstisna hali” kavramıyla çağdaş siyaset teorisine damga vurdu.
Kaynak
Etik & Politika
Sokrates
“Sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmez” diyerek etik sorgulamayı merkeze aldı.
Kaynak
Jean-Jacques Rousseau
“Toplum Sözleşmesi” ile modern politik felsefeyi derinden etkiledi.
Kaynak
Karl Marx
Tarihsel materyalizm ve sınıf mücadelesi teorisiyle sosyal teoriyi dönüştürdü.
Kaynak
Alasdair MacIntyre
“Erdemden Sonra” eseriyle erdem etiğini çağdaş felsefeye taşıdı.
Kaynak
Christine Korsgaard
Kantçı etik anlayışı modern felsefeye uyarlayan çağdaş düşünür.
Kaynak
Philippa Foot
“Doğal iyilik” anlayışıyla modern erdem etiğinin öncülerindendir.
Kaynak
Peter Singer
Hayvan özgürlüğü ve uygulamalı etik çalışmalarıyla tanınır.
Kaynak
Martha Nussbaum
Kapasiteler yaklaşımıyla adalet ve insan hakları üzerine etkili oldu.
Kaynak
Judith Jarvis Thomson
“Kürtaj savunusu” makalesiyle etik tartışmalarda çığır açtı.
Kaynak
Derek Parfit
Kişisel kimlik ve etik sorumluluk üzerine derinlemesine çalışmalarıyla bilinir.
Kaynak
Paul Ricoeur
“Kendimiz gibi bir başkası” eseriyle etik ve hermeneutiği birleştirdi.
Kaynak
Bilim, Yönetim & Uygulamalı Düşünce
Francis Bacon
Bilimsel yöntemin öncüsü; deneysel araştırmayı felsefeye taşıdı.
Kaynak
Charles Darwin
Evrim teorisiyle doğa bilimleri ve insan anlayışını dönüştürdü.
Kaynak
Sigmund Freud
Psikanalizin kurucusu; bilinçdışı ve rüyalar üzerine kuram geliştirdi.
Kaynak
Carl Gustav Jung
Kolektif bilinçdışı ve arketipler kavramıyla psikolojiye katkı sundu.
Kaynak
Daniel Goleman
Duygusal zeka kavramını popülerleştirerek psikolojiye yeni bir yön verdi.
Resmi Site
Peter Drucker
Modern yönetim biliminin kurucusu olarak kabul edilir.
Britannica
Henry Mintzberg
Strateji ve organizasyon çalışmalarıyla yönetim teorisine katkıda bulundu.
Resmi Site
Michael Porter
Rekabet avantajı ve stratejik yönetim modelleriyle tanınır.
Harvard Business
Joseph Schumpeter
“Yaratıcı yıkım” kavramıyla kapitalizm analizinde öne çıktı.
Kaynak
Amartya Sen
Kalkınma ve özgürlük üzerine ekonomi-felsefe kesişiminde öncü isimdir.
Kaynak
Noam Chomsky
Dilbilim devrimi ve politik eleştirileriyle çağdaş düşünceyi etkiledi.
Resmi Site
W. Edwards Deming
Kalite yönetimi ve istatistiksel süreç kontrolüyle iş dünyasını dönüştürdü.
Deming Institute
Ken Blanchard
“Bir Dakika Yöneticisi” ile liderlik ve motivasyon literatüründe yer edindi.
Resmi Site
Stephen Covey
“Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” eseriyle kişisel gelişime yön verdi.
FranklinCovey
Jim Collins
“İyiden Mükemmele” çalışmasıyla iş stratejisi literatürüne katkıda bulundu.
Resmi Site
